Zakelijk, Arbeid, Schade
Particulier
Ons huis en het agrarische perceel naast ons huis van een boer zijn uitsluitend bereikbaar via onze uitweg van de openbare weg naar ons huis. Er rust sinds 1967 een erfdienstbaarheid op 'om te komen en te gaan van en naar de openbare weg'. Over onderhoud en intensiteit van het gebruik wordt in onze koopakte niets vermeld.
Het perceel was lang als weiland in gebruik. Sinds 10 jaar is het bouwland waarbij zware landbouwmachines gebruikt worden. Met name tijdens de oogst betreft dit grote tractoren en wagens met wel 40 ton product die tientallen keren achtereen over onze uitweg denderen. Onze uitweg is hier niet op berekend en wordt ernstig vervuild met klei van het bouwland en wordt ook kapot gereden. Dat is voor ons zeer bezwarend. De boer haalt zijn schouders op, wij zitten met de troep. Dus de wettekst er eens bij gepakt.
In BW 5 Titel 6. Erfdienstbaarheden staat
Artikel 74
De uitoefening der erfdienstbaarheid moet op de voor het dienende erf minst bezwarende wijze geschieden.
Artikel 75
1 De eigenaar van het heersende erf is bevoegd om op zijn kosten op het dienende erf alles te verrichten wat voor de uitoefening van de erfdienstbaarheid noodzakelijk is.
2 Hij is eveneens bevoegd om op zijn kosten op het dienende erf gebouwen, werken en beplantingen aan te brengen, die voor de uitoefening van de erfdienstbaarheid noodzakelijk zijn.
3 Hij is verplicht het door hem op het dienende erf aangebrachte te onderhouden, voor zover dit in het belang van het dienende erf nodig is; hij is bevoegd het weg te nemen, mits hij het erf in de oude toestand terugbrengt.
4 De eigenaar van het dienende erf heeft geen recht van gebruik van de gebouwen, werken en beplantingen, die daarop door de eigenaar van het heersende erf rechtmatig zijn aangebracht.
Over de 'minst bezwarende wijze' verschillen de boer en wij ernstig van mening.
Wij willen graag dat de boer aanpassingen aan onze uitweg uitvoert, waardoor de uitweg bestand wordt tegen zwaar landbouwverkeer. In Artikel 75 punt 1, 2 en 3 staat dat hij dat op zijn kosten mag uitvoeren.
Maar hoe moeten we punt 4 zien? Als wij 'geen recht van gebruik' hebben, kunnen we niet meer bij ons huis komen.
De feitelijke situatie is natuurlijk van belang. Op grond van hetgeen u schrijft kan ik niet beoordelen wat de feitelijke situatie is.
Heeft u situatie foto's
De wijze waarop een erfdienstbaarheid dient te worden uitgeoefend wordt bepaald door de inhoud van de akte van vestiging, nu daarin niets is vermeld geldt dat de erfdienstbaarheid moet worden uitgeoefend op de wijze waarop dit meerdere jaren te goeder trouw is gebeurd (art 5:73 lid 1 BW) In dit geval is de erfdienstbaarheid als ik het goed begrijp in de periode van 1967 tot 2007 gebruikt voor landbouwverkeer ten behoeve van de veeteelt. Nu er in 2007 een wijziging in dit gebruik is opgetreden is er sprake van een verzwaring van de erfdienstbaarheid welke niet geaccepteerd behoeft te worden. Indien u onder de door u omschreven omstandigheden instemt met de verzwaring dienen de afspraken met de boer omtrent de aanpassingen aan de weg, de kosten van onderhoud en uw eigen rechten met betrekking tot het gebruik van de weg te worden vastgelegd in een overeenkomst welke vervolgens wordt uitgewerkt in een notariële akte houdende wijzing erfdienstbaarheid. Als de boer hieraan niet mee wenst te werken kunt u in een procedure vorderen dat slechts gebruik van de erfdienstbaarheid gemaakt wordt overeenkomstig de wijze waarop dit tot 10 jaar terug gebeurde, indien u niets doet zal het huidige gebruik (na 20 jaar) door verjaring worden gelegaliseerd.
Reactie van de vraagsteller
Hartelijk dank voor de reacties.
Het gaat mij om de betekenis van de wetteksten.
Over 'de voor het dienende erf minst bezwarende wijze' verschillen de boer en wij ernstig van mening.
Wat ik moet met 'De eigenaar van het dienende erf heeft geen recht van gebruik van de gebouwen, werken en beplantingen, die daarop door de eigenaar van het heersende erf rechtmatig zijn aangebracht.' is totaal onduidelijk.
Ik kan de heer Albersen foto's en een situatieschets sturen, maar daar wordt de wettekst niet duidelijker mee. De feitelijke situatie is dat zowel ons huis als het bouwland van de boer niet via de openbare weg bereikbaar zijn, maar uitsluitend via een 300 meter lange uitweg vanaf de openbare weg naar ons huis. De uitweg en het huis zijn ca 200 jaar oud. De uitweg is sinds jaar en dag verhard met puin, maar de ondergrond is van klei en die kan de hoge asdruk van zwaar landbouwverkeer niet aan, vooral niet bij nat weer.
De heer Steijns noemt de verandering van gebruik van weiland naar bouwland 'een verzwaring van de erfdienstbaarheid welke niet geaccepteerd behoeft te worden'. Dat vinden wij ook, maar de boer niet. Die situatie willen wij beslist niet laten voortduren tot na 20 jaar verjaring van toepassing is.
Hoe kunnen wij een 'procedure' starten zonder dat ons dat een vermogen aan juridische kosten oplevert? Wij hebben geen rechtsbijstandverzekering en die is hier ook niet meer voor af te sluiten. Kunnen wij eenzijdig via een notaris een akte laten opstellen en het contact met de boer (en zijn advocaat) via de notaris laten lopen?
Hoe kapot de uitweg ook gereden wordt, die zware landbouwmachines kunnen er altijd wel overheen. Er is geen alternatieve toegang tot het bouwland en ons huis. De boer zou een strook grond van derden kunnen proberen te kopen en die strook zo inrichten dat hij die als ontsluiting van zijn bouwland kan gebruiken. Daarmee vervalt de erfdienstbaarheid op onze uitweg overigens niet. Ook kost dat de boer flink wat geld en dat wil hij niet. Hij ziet geen enkele noodzaak in een wijziging.
De erfdienstbaarheid kan niet worden opgeheven. Het perceel van de boer is ca 5 ha groot en heeft een agrarische bestemming, de aard van de bestemming - weiland of bouwland - wordt niet vermeld. Er weer weiland van maken is niet meer rendabel. Wij moeten ten alle tijde doorgang verlenen, ook als dat tot gevolg heeft dat onze uitweg vernield wordt. Het agrarische belang schijnt zwaarder te wegen dan ons belang om dagelijks onze uitweg te kunnen gebruiken zonder door de modder te moeten ploeteren. Dat dit voor ons bezwarend is, daar heeft de boer geen last van.
In het buitengebied van Nederland moeten toch veel meer van dit soort situaties zijn! Is daar geen jurisprudentie over?
het gaat niet alleen om de wettekst, maar ook om de feitelijke situatie. Is de weg waarover nu gegaan wordt inderdaad wel de kortste weg?
Staan er op de weg gebouwen, werken en beplantingen? Zo niet dan is deze wettelijke bepaling niet van toepassing.
Aan de hand van de plaatselijke situatie, die bij u wel bekend is maar bij mij niet.
Op het agrarisch perceel is, naar ik begrijp, geen erfdienstbaarheid gelegd.
Dat er nu met zware landbouwmachines over de betreffende weg wordt gereden is juridisch gezien geen verzwaring van de erfdienstbaarheid.
Als de weg besmeurd en kapot gereden wordt dan zal degene die dat veroorzaakt ook moeten herstellen.
Ik wil deze casus wel verder bestuderen
Reactie van de vraagsteller
Twee juristen, twee meningen:
Nu er in 2007 een wijziging in dit gebruik is opgetreden is er sprake van een verzwaring van de erfdienstbaarheid welke niet geaccepteerd behoeft te worden.
Dat er nu met zware landbouwmachines over de betreffende weg wordt gereden is juridisch gezien geen verzwaring van de erfdienstbaarheid.
Het is natuurlijk niet de bedoeling dat hier discussies gevoerd worden, maar een bestemmingswijziging van het heersend erf kan toch echt wel een verzwaring van de erfdienstbaarheid opleveren, dat is in naar mijn mening hier zeker het geval. Indien partijen daarover van mening verschillen dan is het uiteindelijk aan de rechter om dit te beoordelen. Overigens is bij een erfdienstbaarheid niet van belang of er sprake is van de kortste route, dat speelt alleen indien er sprake is van een noodweg.
Ter voorkoming van hoge kosten moet u inderdaad zien er onderling uit te komen en duidelijke afspraken in een notariële akte vast laten leggen. Desgewenst kan mijn kantoor dat voor u verzorgen.
Indien in de bepalingen welke op een erfdienstbaarheid van toepassing zijn is opgenomen dat de gerechtigde tot het heersend erf op het dienend erf gebouwen, werken of beplantingen aan moet brengen, dan heeft de eigenaar van het dienend erf daarvan niet het recht van gebruik. Dat speelt hier niet omdat dit niet in de akte van vestiging is opgenomen.